Powołał je Pan już w łonie matki... na śmierć

Każdego człowieka czeka śmierć, mimo to trudno nam się z nią pogodzić. Trudniej zgodzić się na śmierć kilkuletniego dziecka. Jeszcze większym ciężarem jest utrata dziecka nienarodzonego. Wpływ na taki stan ma nie tylko utrata długo wyczekiwanego potomka, ale również brak zrozumienia przez otoczenie, przez prawo, jak również przez Kościół, który... broni prawa do życia nienarodzonych. W ciągu ostatnich kilku lat jednak wiele się zmieniło. Polskie prawo umożliwiło pogrzeb dla dzieci zmarłych przed 22 tygodniem ciąży. W diecezja powstały dokumenty dotyczące pochówku dzieci nienarodzonych (uwzględniały one ogłoszone prawo państwowe), głos zabrał również Episkopat Polski. Sprawy te miały jednak miejsce dopiero w XXI wieku...

Powołałem Cię w łonie Twej matki...

Już w Starym Testamencie znajdujemy odniesienie do wartości życia przed narodzeniem. Izajasz pisał: 

Powołał mnie Pan już z łona mej matki,
Od jej wnętrzności wspomniał moje imię 

W podobnym tonie o życiu przed narodzeniem czytamy w Księgach Psalmów, Hioba czy Jeremiasza. Analogicznie mówi o sobie święty Paweł w Nowym Testamencie. Słowa te wielokrotnie przypomina Kościół, gdy mówi o ochronie życia poczętego. 

Nienarodzone, a więc nieochrzczone

Mimo to, do dnia dzisiejszego, wielu chciałoby zesłać dzieci nieochrzczone do piekła, czy raczej do limbusa. Próżno szukać winnego takiego stanu rzeczy, jedni mówią o św. Augustynie, inni winią Dantego, są i tacy, którzy uważają, że winne jest całe nauczanie o grzechu pierworodnym. Jeśli ktoś chce poczuć klimat tego nauczania odsyłam do niektórych środowisk negujących Sobór Watykański II.

Nauczanie to jednak było formą wypełnienia luki niewiedzy. Do dziś zresztą niezapełnionej. Na początku XX wieku powstał zwyczaj tak zwanego pokropku. Było to pokropienie trumny wodą święconą z błogosławieństwem - w obrządku zawierało się odniesienie do chrztu, lecz nie miało ze chrztem nic wspólnego. Do dziś nazwy pokropek używa się czasami w odniesieniu do obrzędu chrztu dzieci nienarodzonych bez Eucharystii. 

XX wiek przyniósł duże zmiany w całym Kościele. Wiele wniósł Sobór Watykański II. Nie do końca jednak rozwiązał problem pogrzebów dzieci nieochrzczonych. Polscy biskupi zajęli się tym w latach 70-tych ubiegłego wieku ustalając, że dzieci nieochrzczone otrzymują prawo do pogrzebu, w późniejszym czasie opracowano stosowne obrzędy pogrzebowe dla dzieci nieochrzczonych. W latach 80-tych sprawą pogrzebu nieochrzczonych zajmowała się Kongregacja Nauki Wiary. W 2007 roku powstał dokument: "Nadzieja zbawienia dla dzieci, które umierają bez chrztu" zaaprobowany przez Benedykta XVI, który podsumowują poniższe słowa:

Dochodzimy do wniosku, że liczne czynniki, które wyżej przeanalizowaliśmy, dostarczają poważnych racji teologicznych i liturgicznych, by mieć nadzieję, że dzieci, które umierają bez chrztu, zostaną zbawione i będą cieszyć się oglądaniem uszczęśliwiającym. Podkreślamy, iż chodzi tutaj o racje nadziei w modlitwie, a nie o elementy pewności. Jest wiele rzeczy, które po prostu nie zostały nam objawione (por. J 16,12). Wierzymy i pokładamy nadzieję w miłosiernym i miłującym Bogu, który został nam objawiony w Chrystusie, a Duch Święty skłania nas do wdzięcznej modlitwy i nieustannej radości (por. 1Tes 5,18).

Lex orandi — Lex credendi

Dlatego też Kościół od dłuższego czasu zezwala na odprawienie pogrzebu dla dzieci nieochrzczonych, pod warunkiem jednak, że rodzice pragnęli chrztu dla tych dzieci. Rodzince nienarodzonego dziecka, mogą więc prosić o pogrzeb, a nawet o mszę pogrzebową. Obrzędu pogrzebu różnią się jednak od pogrzebu osoby dorosłej m.in. tym, że kapłan nosi biały ornat, a swoją modlitwą w sposób szczególny obejmuje rodziców dziecka.